Dyrektywa 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług reguluje m.in. zasady delegowania, jak również kwestie minimalnych warunków zatrudnienia pracowników delegowanych tymczasowo do wykonywania pracy na terytorium innego państwa członkowskiego.

 

Przepisy dają możliwość pracowania tymczasowo w innym kraju UE i pozostawania objętym systemem zabezpieczenia społecznego w swoim kraju pochodzenia.

W związku z pewnymi niejasnościami dotyczącymi stosowania powyższej dyrektywy do MPiPS została skierowana interpelacja (nr 26681), w której poproszono ministra pracy o wyjaśnienie:

Czy i w jakim zakresie dyrektywa o delegowaniu pracowników dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek?
Jakie obowiązki w ramach dyrektywy ciążą na osobie prowadzącej działalność na własny rachunek w innym kraju członkowskim?

Odpowiedzi udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Radosław Mleczko, który zaznaczył, że Dyrektywa 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług reguluje m.in. zasady delegowania, jak również kwestie minimalnych warunków zatrudnienia pracowników delegowanych tymczasowo do wykonywania pracy na terytorium innego państw członkowskiego. Dyrektywa ta określa sytuacje, w których pracownicy są tymczasowo oddelegowani do innego państwa członkowskiego przez swojego pracodawcę w ramach świadczonej w tym państwie usługi. Przepisy dyrektywy stosuje się do przedsiębiorstw (art. 1 ust. 3 dyrektywy):

• delegujących pracowników na własny rachunek i pod swoim kierownictwem na terytorium państwa członkowskiego, w ramach umowy zawartej między przedsiębiorstwem delegującym a odbiorcą usług działającym w danym państwie członkowskim, o ile istnieje stosunek pracy pomiędzy przedsiębiorstwem delegującym a pracownikiem w ciągu okresu delegowania lub
• delegujących pracowników do zakładu albo przedsiębiorstwa należącego do grupy przedsiębiorców na terytorium państwa członkowskiego, o ile istnieje stosunek pracy między przedsiębiorstwem delegującym a pracownikiem w ciągu okresu delegowania, lub
• które jako przedsiębiorstwa pracy tymczasowej lub agencje wynajmują pracowników przedsiębiorstwu prowadzącemu działalność gospodarczą lub działającemu na terytorium państwa członkowskiego, o ile przez cały okres delegowania istnieje stosunek pracy pomiędzy przedsiębiorstwem pracy tymczasowej lub agencją wynajmującą a pracownikiem.

Dyrektywa 96/71/WE określa, które przepisy prawa państwa świadczenia usługi dotyczące minimalnych warunków zatrudnienia (m.in. minimalne wynagrodzenie, wymiar czasu pracy, wymiar urlopu wypoczynkowego) mają zastosowanie do delegowanych pracowników niezależnie od tego, jakie prawo ma zastosowanie do ich stosunków pracy (art. 3 ust. 1). Stosunek pracy pracownika delegowanego za granicę w ramach swobody świadczenia usług, co do zasady, podlega prawu państwa oddelegowania. Tylko w zakresie określonym dyrektywą zastosowanie mają normy państwa, na terytorium którego ma miejsce oddelegowanie (o ile są korzystniejsze od dotychczasowych warunków zatrudnienia pracownika delegowanego).

Należy podkreślić, że w świetle art. 1 ust. 3 dyrektywy 96/71/WE znajduje ona zastosowanie do osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy. Dyrektywa ta nie ma więc, co do zasady, zastosowania do osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek i w związku z tym nie ciążą na takich osobach obowiązki wynikające ze stosowania jej przepisów. Należy jednakże zauważyć, iż zgodnie z art. 2 dyrektywy 96/71/WE przyjmuje się definicję pracownika obowiązującą w państwie przyjmującym. Oceny instytucji delegowania pracowników należy zatem dokonywać również w oparciu o regulacje państwa przyjmującego i zawartą w nich definicję pracownika delegowanego.

Warto również wskazać, że w dniu 28 maja br. opublikowano w Dzienniku Urzędowym UE dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/67/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, zmieniającą rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym (rozporządzenie w sprawie IMI). Celem tego aktu prawnego jest zagwarantowanie przestrzegania odpowiedniego poziomu ochrony praw pracowników delegowanych w celu transgranicznego świadczenia usług przy jednoczesnym ułatwianiu korzystania przez usługodawców ze swobody świadczenia usług oraz promowaniu uczciwej konkurencji między usługodawcami, a tym samym wsparciu funkcjonowania rynku wewnętrznego. Dyrektywa 2014/67/UE nie zmienia zatem zakresu podmiotowego dyrektywy 96/71/WE. Jednocześnie art. 4 tej dyrektywy zawiera elementy służące ocenie, czy przedsiębiorstwo delegujące pracowników rzeczywiście prowadzi działalność w państwie siedziby oraz czy delegowanie pracownika ma charakter tymczasowy. Zgodnie z art. 4 ust. 5 dyrektywy 2014/67/UE elementy te mogą być również wykorzystywane w celu określenia, czy dana osoba odpowiada obowiązującej definicji pracownika zgodnie z art. 2 dyrektywy 96/71/WE. Państwa członkowskie powinny kierować się m.in. faktami dotyczącymi wykonywania pracy, podporządkowania i wynagrodzenia pracownika, niezależnie od tego, w jaki sposób stosunek łączący strony jest określony w porozumieniu między nimi.

źródło: sejm.gov.pl; oprac. G. Rompel