Państwowa Inspekcja Pracy uruchomiła 1 czerwca 2021 r. na placach budów całego kraju 240 kontroli związanych z użytkowaniem żurawi wieżowych i szybkomontujących. Kontrole obejmą w szczególności bezpieczeństwo organizowania prac z wykorzystaniem tych maszyn, w tym likwidację nieprawidłowości i szczególnych zagrożeń, występujących podczas podnoszenia i przemieszczania ładunków, zarówno dla operatorów żurawi, jak też dla osób wykonujących swoje zadania w zasięgu pracy żurawi oraz dla osób postronnych. Ponadto jednym z podstawowych aspektów kontroli będzie przestrzeganie przepisu limitującego czas pracy operatorów, wprowadzonego właśnie ze względu na bezpieczeństwo i higienę pracy wszystkich osób pracujących na placu budowy.

Kontrole będą prowadzone w dwuosobowych zespołach inspektorskich, składających się z:

– prawnika, odpowiedzialnego za sprawdzenie przepisów o czasie pracy i wynagrodzeniach, jak również aspektów zawierania umów cywilnoprawnych w okolicznościach, w których powinna zostać zawarta umowa o pracę;

– inżyniera specjalizującego się w kontrolach sektora budowlanego, którego zadaniem będzie weryfikacja spełniania wymagań prawnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, zarówno w zakresie żurawi, jak też pozostałych zagadnień technicznego bezpieczeństwa pracy na kontrolowanej budowie.

W uzasadnionych przypadkach, gdy kontrola wymagać będzie specjalistycznej wiedzy dotyczącej zatrudniania cudzoziemców, do zespołu kontrolnego zostanie włączony inspektor pracy specjalizujący się w tej tematyce.

Wyniki kontroli zostaną również wykorzystane do oceny funkcjonowania zapisów nowego rozporządzenia dotyczącego bezpieczeństwa pracy podczas obsługi żurawi i przedstawienia propozycji ewentualnych zmian legislacyjnych.

W 2020 r. inspektorzy pracy przeprowadzili 313 kontroli w miejscach wykonywania prac budowlanych wiążących się z transportem pionowym z wykorzystaniem żurawi. W 83% kontroli stwierdzono nieprawidłowości, które uregulowano środkami prawnymi. Najczęściej były to decyzje ustne, zrealizowane jeszcze w trakcie kontroli, co przyczyniło się do natychmiastowego wyeliminowania potencjalnych zagrożeń wypadkowych oraz nieprawidłowości.

źródło: PIP



Ustalenia z kontroli przeprowadzonej przez PIP

Ustalenia z kontroli przeprowadzonej przez inspektora pracy należy odpowiednio udokumentować poprzez sporządzenie protokołu pokontrolnego lub notatki urzędowej. Zasady postępowania w tym zakresie zostały szczegółowo uregulowane w przepisach art. 31 ustawy z dnia 13.04.2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1251), zwanej dalej „ustawą o PIP”.


panstwowa-inspekcja-pracy-pip-3.jpg

1. Postępowanie kontrolne prowadzone przez organy Państwowej Inspekcji Pracy może być przeprowadzone w sposób zdalny jedynie za zgodą przedsiębiorcy, jako:

  • kontrole zdalne – tj. kontrole realizowane w całości za pośrednictwem operatora pocztowego lub środków komunikacji elektronicznej, 
  • kontrole tzw. hybrydowe – tj. w których niektóre czynności kontrolne prowadzone będą zdalnie za pośrednictwem operatora pocztowego lub środków komunikacji elektronicznej, a pozostała część czynności kontrolnych wykonywana będzie w sposób bezpośredni, czyli w siedzibie podmiotu kontrolowanego oraz w innych miejscach wykonywania jego zadań lub przechowywania dokumentów finansowych i kadrowych kontrolowanego lub w siedzibie jednostki organizacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy.

W przypadku niewyrażenia przez podmiot kontrolowany zgody na wykonanie czynności kontrolnych w sposób zdalny inspektor pracy przeprowadza kontrolę w siedzibie podmiotu kontrolowanego oraz w innych miejscach wykonywania jego zadań lub przechowywania dokumentów finansowych i kadrowych, a poszczególne czynności kontrolne może wykonywać w siedzibie jednostki organizacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy.

2. Inspektor pracy na każdym etapie postępowania kontrolnego może za zgodą podmiotu kontrolowanego przeprowadzić poszczególne czynności kontrolne w sposób zdalny.

3. W stosunku do podmiotów niepodlegających ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 r. poz. 1292, z późn. zm.) dopuszcza się wykonywanie poszczególnych czynności kontrolnych w siedzibie jednostki organizacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy, w oparciu o materiały przesłane przez kontrolowanego za pośrednictwem operatora pocztowego lub środków komunikacji elektronicznej.

4. Zdalna kontrola lub poszczególne czynności kontrolne przeprowadzone w sposób zdalny mogą dotyczyć wyłącznie tych kontroli, gdzie dla dokonania pełnych ustaleń w zakresie stanu faktycznego nie jest wymagana obecność inspektora w siedzibie podmiotu kontrolowanego oraz w innych miejscach wykonywania jego zadań lub przechowywania dokumentów finansowych i kadrowych kontrolowanego.

5. W sposób zdalny będą wykonywane czynności polegające przede wszystkim na oględzinach dokumentów, pozyskiwania pisemnych i ustnych informacji oraz oświadczeń, których prawo żądania okazania wynika z w art. 23 ust. 1 pkt 3-6 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1251).

6. Inspektor pracy ustala z podmiotem kontrolowanym, w jaki sposób zostanie inspektorowi przedstawiony materiał dowodowy, oraz w przypadku przesyłanych drogą e-mailową dokumentów i innych informacji zawierających dane wrażliwe – sposób ich zabezpieczania.

7. Przedstawione w toku kontroli dokumenty mogą przyjąć postać dokumentu elektronicznego opatrzonego podpisem kwalifikowanym, kopii tego dokumentu albo elektronicznej kopii dokumentu papierowego (tzw. skanu) potwierdzonej za zgodność kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Pozostałe materiały niebędące dokumentem mogą być okazywane w postaci nagrań wideo albo za pomocą zdjęć.

8. Kopie dokumentów powinny być potwierdzone za zgodność z oryginałem, w szczególności jeżeli będą stanowiły załączniki do protokołu z kontroli.

9. Niezależnie od prowadzenia kontroli lub czynności kontrolnych w sposób zdalny inspektor pracy na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIP ma prawo żądania od podmiotu kontrolowanego wykonywania niezbędnych dla celów kontroli odpisów lub wyciągów z dokumentów, jak również zestawień i obliczeń sporządzanych na podstawie dokumentów.

 

Przebieg kontroli prowadzonej w sposób zdalny

I. O zamiarze wszczęcia kontroli zdalnej inspektor pracy zawiadamia podmiot kontrolowany za pośrednictwem operatora pocztowego, platformy usług komunikacji publicznej ePUAP lub osobiście, doręczając:

  1. pisemne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz
  2. żądanie wraz z pouczeniem dotyczącym wyrażenia zgody na przeprowadzenie kontroli w sposób zdalny.

II. Inspektor pracy przeprowadza kontrolę zdalną po okazaniu legitymacji służbowej, które może nastąpić podczas wideokonferencji lub wideo rozmowy.

W przypadku wątpliwości co do tożsamości kontrolującego podmiot kontrolowany może zweryfikować osobę prowadzącą kontrolę poprzez kontakt z właściwym okręgowym inspektoratem pracy (np. telefoniczny).

III. Inspektor pracy w porozumieniu z kontrolowanym podmiotem ustala zasady prowadzenia czynności kontrolnych zdalnych za pośrednictwem operatora pocztowego lub środków komunikacji elektronicznej, uwzględniając możliwości techniczne podmiotu kontrolowanego.

IV. Kontrola zdalna lub poszczególne czynności kontroli tzw. hybrydowej mogą być prowadzone z wykorzystaniem:

  1. platformy usług administracji publicznej ePUAP,
  2. służbowej poczty elektronicznej,
  3. rozmowy telefonicznej ze służbowego telefonu,
  4. wideorozmowy telefonicznej ze służbowego smartfona,
  5. wideokonferencji poprzez komunikator internetowy, np. Skype (inspektor pracy przesyła link do spotkania służbową pocztą elektroniczną),
  6. innych narzędzi lub systemów teleinformatycznych.

V. Wszelkie dokumenty przekazywane przez inspektorów za pośrednictwem poczty elektronicznej są odpowiednio zabezpieczone przed możliwością odczytania przez osoby nieuprawnione.

VI. Przez komunikator internetowy albo przez telefon nie przeprowadza się przesłuchań, jak również innych czynności kontrolnych, których przeprowadzenie w sposób zdalny ze względu na ich charakter byłoby utrudnione.

VII. Protokół z kontroli zdalnej

Celem umożliwienia zgłoszenia umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole przed jego podpisaniem inspektor pracy dokonuje przedstawienia podmiotowi kontrolowanemu kopii protokołu kontroli wraz z informacją uzupełniającą:

  1. za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej ePUAP lub
  2. za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe.

Po przekazaniu kopii protokołu kontroli następuje jego omówienie, które można zrealizować także  za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość.

Podmiotowi kontrolowanemu przysługuje prawo zgłoszenia, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole. Zastrzeżenia należy zgłosić na piśmie w terminie 7 dni od dnia przedstawienia protokołu (art. 31 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy).

Po upływie ww. terminu do wniesienia zastrzeżeń opatrzony podpisami inspektora pracy jeden egzemplarz protokołu (bez zmian, zmieniony lub uzupełniony) inspektor przesyła  podmiotowi kontrolowanemu wraz z informacją za pośrednictwem operatora pocztowego. Natomiast podmiot kontrolowany:

  1. podpisuje protokół albo dokonuje adnotacji o odmowie jego podpisania i przesyła dokument za pośrednictwem operatora pocztowego zwrotnie na adres właściwego okręgowego inspektoratu pracy ze wskazaniem imienia i nazwiska inspektora pracy,
  2. nie dokonuje w terminie zwrotnego odesłania egzemplarza protokołu kontroli, co jest równoznaczne z odmową podpisania protokołu.

VIII. Notatka urzędowa

W przypadku zakończenia kontroli notatką urzędową jej kopię przesyła się podmiotowi kontrolowanemu za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej ePUAP lub za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe.

źródło: www.pip.gov.pl


panstwowa-inspekcja-pracy-pip-1.jpg

Państwowej Inspekcji Pracy przedstawiła raport ze swojej działalności w latach 2018 i 2019.

Poinformowała Izbę, że PIP przeprowadziła 80 tys. kontroli w 2018 r. i 73 tys. kontroli w 2019 r. Priorytetowe znaczenie miały w nich obszary, gdzie naruszenia prawa pociągają za sobą szczególnie dotkliwe skutki dla pracujących i ich rodzin. Do takich należą czas pracy oraz wypłata wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy.

W latach 2018–2019 inspektorzy pracy przeprowadzili prawie 2,4 tys. kompleksowych kontroli w tym zakresie. W co czwartym skontrolowanym podmiocie stwierdzili naruszenia przepisów dotyczących ewidencji czasu pracy.

Bardzo często mieli też do czynienia z naruszeniem prawa polegającym na zawieraniu umów cywilnoprawnych w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy. Dotyczyło to zwłaszcza branży budowlanej, hotelarskiej, gastronomicznej oraz handlu i napraw. Aktualny, co podkreśliła z mównicy sejmowej szefowa PIP, pozostaje zatem wniosek o wprowadzenie do polskiego ustawodawstwa instrumentów, które pozwalałyby na skuteczne eliminowanie takich praktyk.

W obu okresach sprawozdawczych inspektorzy pracy kontynuowali realizowanie długofalowych działań nadzorczo-kontrolnych w ramach programu wzmożonego nadzoru nad wybraną grupą zakładów charakteryzujących się wysokimi wskaźnikami wypadkowości i chorób zawodowych. Działania PIP przyniosły znaczącą poprawę warunków pracy w większości tych zakładów.

Branżą pozostającą od lat pod szczególnym nadzorem inspekcji pracy jest budownictwo. W latach 2018-2019 inspektorzy pracy przeprowadzili na placach budów ponad 9 tys. kontroli. Nieprawidłowości w zakresie bezpiecznego wykonywania prac budowlanych stwierdzono w prawie 90% kontroli.

Inspekcja kontynuowała strategię pierwszej kontroli. Pierwsza kontrola ma w tej formule charakter audytu i z założenia jest bezsankcyjna, pod warunkiem niewystępowania rażących naruszeń przepisów. Dla oceny skuteczności realizowanej strategii inspektorzy pracy przeprowadzili łącznie 2800 kontroli, podczas których sprawdzali realizację wydanych zaleceń. W większości przypadków nieprawidłowości nie powtórzyły się, co wskazuje, że kampania przyniosła oczekiwany efekt, zapewniając bezpieczniejsze warunki pracy i przestrzeganie zasad praworządności.

PIP



W dniu 18 marca odbyło się posiedzenie Rady Ochrony Pracy. Podczas obrad Rada przyjęła stanowisko w sprawie w sprawie wypłaty świadczeń pracowniczych (w tym wynagrodzeń za pracę) w latach 2018-2020 oraz w okresie pandemii COVID-19 od marca 2020 r. Zaleciła w nim m.in.: utrzymanie w 2021 r., jako jednego z priorytetów działań Państwowej Inspekcji Pracy, badania przestrzegania przepisów o czasie pracy oraz o wypłacie wynagrodzeń i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, kontynuowanie sprawdzania przez PIP przestrzegania rozwiązań prawnych wprowadzonych przepisami tarcz antykryzysowych w zakresie ochrony pracy, a także priorytetowe badanie skarg pracowniczych dotyczących niewłaściwego wypłacania świadczeń ze stosunku pracy.

Wiodącym tematem posiedzenia były organizacyjne, ergonomiczne i zdrowotne aspekty pracy zdalnej. Materiały na temat oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy zdalnej oraz zasad organizacji pracy zdalnej przy komputerze przedstawiły dr inż. Zofia Pawłowska i dr hab. med. Joanna Bugajska z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego. Z kolei dyrektor Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii Anita Gwarek omówiła stan prac nad przygotowaniem przepisów, które unormowałyby zagadnienie pracy zdalnej w Kodeksie pracy.

Zabierając głos w trakcie posiedzenia, Główny Inspektor Pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko zwróciła uwagę na czynniki psychospołeczne występujące w środowisku pracy zdalnej. „Mamy zamiar przeprowadzić webinaria, z których chcemy zrobić materiał do zamieszczenia na naszej stronie internetowej po to, żeby jak najszersza grupa odbiorców mogła się z nim zapoznać. Będzie to opracowanie przygotowane przez naszych specjalistów zajmujących się badaniem stresu i aspektów psychospołecznych związanych z pracą zdalną” – powiedziała Katarzyna Łażewska-Hrycko.

Poinformowała także o powołaniu zespołu, który pracuje nad rekomendacjami dotyczącymi badania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zdalnej. Od 1 marca 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. do PIP zgłoszono 6 wypadków, do których doszło podczas wykonywania pracy zdalnej. Wszystkie zostały uznane za wypadki przy pracy. Dwóch poszkodowanych doznało ciężkich obrażeń ciała, trzech poniosło śmierć a jeden doznał lekkich obrażeń.

PIP



W związku z trwającą pandemią COVID-19 i przedłużającym się, na mocy rozporządzenia Rady Ministrów, okresem pracy zdalnej w urzędach administracji inspektorzy pracy przystąpili od 25 stycznia do prowadzenia kontroli w sposób zdalny i hybrydowy.

Jak poinformował PIP dalsze powstrzymywanie czynności kontrolnych z powodu zagrożenia epidemicznego nie było możliwe z uwagi na oczekiwania społeczne związane z egzekwowaniem prawa. Liczne naruszenia przepisów w zakresie prawnej ochrony pracy wymagały zdecydowanej reakcji urzędu.

Inspektorzy pracy zaczęli prowadzić czynności kontrolne w sposób zdalny za pośrednictwem operatora pocztowego lub środków komunikacji elektronicznej. Wykonywane są też kontrole hybrydowe, łączące elementy kontroli zdalnych i kontroli bezpośrednich, przeprowadzanych w siedzibie firmy.

Jak informuje PIP zdalna kontrola lub poszczególne czynności kontrolne przeprowadzone w sposób zdalny dotyczą sytuacji, gdy dla ustalenia stanu faktycznego nie jest wymagana obecność inspektora pracy w siedzibie kontrolowanego podmiotu. Natomiast bezpośrednio w zakładzie inspektorzy pracy prowadzą czynności kontrolne związane głównie z badaniem śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych wypadków przy pracy oraz z bezpośrednim zagrożeniem życia i zdrowia zatrudnionych lub innych osób wykonujących pracę zarobkową.

Kontrole zdalne odbywają się z wykorzystaniem platformy usług administracji publicznej ePUAP, służbowej poczty elektronicznej, poprzez rozmowy telefoniczne ze służbowego telefonu, wideorozmowy telefoniczne ze służbowego smartfona, w trakcie wideokonferencji poprzez komunikator internetowy, np. Skype (inspektor pracy przesyła link do spotkania służbową pocztą elektroniczną) oraz z wykorzystaniem innych narzędzi lub systemów teleinformatycznych. Są przeprowadzane, co podkreślił Jarosław Leśniewski, tylko za zgodą pracodawcy. W przypadku braku takiej zgody inspektor pracy planuje i przeprowadza kontrolę bezpośrednio w siedzibie firmy.

Zastępca Głównego Inspektora Pracy poinformował także, iż szczegółowe informacje i wyjaśnienia dotyczące działań Państwowej Inspekcji Pracy w czasie trwającej pandemii COVID-19 znajdują się na stronie Państwowej Inspekcji Pracy www.pip.gov.pl w zakładce „Wyjaśnienia i wsparcie PIP”. Zakładka polecana jest zwłaszcza pracodawcom, którzy chcą się zapoznać z zasadami prowadzenia przez inspektorów pracy kontroli zdalnych i hybrydowych. Zarówno pracownicy jak i pracodawcy znajdą w niej również porady prawne i odpowiedzi na najważniejsze pytania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa pracy w stanie zagrożenia epidemicznego np. dotyczące badań lekarskich, szkolenia w zakresie bhp, oceny ryzyka itp.

PIP



W przepisie art. 672 k.p. określono minimalne standardy zatrudnienia, jakie należy zapewnić w przypadku wykonywania pracy na terytorium RP przez pracownika skierowanego do tej pracy na określony czas przez pracodawcę mającego siedzibę w państwie będącym członkiem UE. Zgodnie z art. 671 § 2 k.p. Pracodawca, o którym mowa, kierujący pracownika do pracy na terytorium RP:

  • w związku z realizacją umowy zawartej przez tego pracodawcę z podmiotem zagranicznym,
  • w zagranicznym oddziale (filii) tego pracodawcy,
  • jako agencja pracy tymczasowej

–   zapewnia pracownikowi, w zakresie ustalonym w art. 672 k.p., warunki zatrudnienia nie mniej korzystne niż wynikające z przepisów k.p. oraz innych przepisów regulujących prawa i obowiązki pracowników.

Przepisy art. 671 i 672 k.p. stosuje się odpowiednio w przypadku wykonywania pracy na terytorium RP przez pracownika delegowanego do tej pracy przez pracodawcę mającego siedzibę w państwie niebędącym członkiem UE.

Należy jednocześnie zauważyć, iż omawianych przepisów nie stosuje się do przedsiębiorstw marynarki handlowej w odniesieniu do załóg na morskich statkach handlowych, jeżeli pracodawca ma siedzibę w państwie będącym członkiem UE lub w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG).

Minimalne warunki zatrudnienia, jakie pracodawca zagraniczny obowiązany jest zagwarantować pracownikowi oddelegowanemu do pracy w Polsce dotyczą:

1)  norm i wymiaru czasu pracy oraz okresów odpoczynku dobowego i tygodniowego,

2)  wymiaru urlopu wypoczynkowego,

3)  minimalnego wynagrodzenia za pracę,

4)  wysokości dodatku do wynagrodzenia z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych,

5)  bhp,

6)  uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem,

7)  zatrudniania młodocianych oraz wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko,

8)  zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu,

9)  wykonywania pracy zgodnie z przepisami o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.

Do pracowników delegowanych do wykonywania pracy na terytorium RP nie stosuje się warunków zatrudnienia wymienionych w pkt 2-4, jeżeli zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami wykonują oni na danym stanowisku – przez okres nie dłuższy niż 8 dni w ciągu roku, poczynając od dnia rozpoczęcia pracy na tym stanowisku – wstępne prace montażowe lub instalacyjne poza budownictwem, przewidziane w umowie zawartej przez pracodawcę z podmiotem zagranicznym, których wykonanie jest niezbędne do korzystania z dostarczonych wyrobów.

Pracodawcy zagraniczni kierujący pracowników do wykonywania pracy na terytorium RP mogą – na pisemny wniosek skierowany do PIP – uzyskać informację o minimalnych warunkach zatrudnienia, w zakresie wynikającym z cyt. przepisów k.p.

Maciej Ofierski



W ostatnim czasie w mediach pojawiają się informacje, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozważa zmiany w przepisach prowadzące do rozszerzenia kompetencji inspektorów Państwowej Inspekcji Pracy. Chodzi o to, by mieli oni prawo do zmiany pracownikom umów cywilnoprawnych na etaty w drodze decyzji administracyjnej.