W celu realizacji postanowień wymienionej dyrektywy do k.p. wprowadzono prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 4 tygodni, a także sprecyzowano zasady wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop.

Zmiany, jakich dokonano w dziale VII k.p. „Urlopy wypoczynkowe” zawierają ponadto szereg rozwiązań prawnych prowadzących do dalszego uelastycznienia przepisów prawa pracy (np. rezygnacja ze stosowania odrębnych regulacji w zakresie udzielania urlopu wypoczynkowego pracownikom zatrudnionym przy pracach sezonowych).

Nowe zasady udzielania urlopów wypoczynkowych przy zastosowaniu tzw. godzinowej metody – to kolejny niezmiernie istotny element zmian wynikających z listopadowej nowelizacji.

Aktualna treść artykułu uwzględnia wszelkie modyfikacje dotychczasowych przepisów, jak również nowe uregulowania będące skutkiem pochodzącej z dn. 14.11.2003 r. ustawy zmieniającej k.p.

Gwarancje kodeksowe prawa do urlopu wypoczynkowego

Prawo do wypoczynku, w tym do urlopu wypoczynkowego, jest uprawnieniem powszechnym gwarantowanym aktami prawnymi najwyższej rangi (Konstytucja RP, k.p.).

Ogólna norma wyrażona w art. 14 k.p. zapewniająca pracownikowi prawo do wypoczynku na podstawie przepisów m.in. o urlopach wypoczynkowych została szczegółowo rozwinięta w Dziale 7 k.p. oraz w regulacjach o charakterze wykonawczym.

Ogólny charakter prawa do urlopu wypoczynkowego

Urlop wypoczynkowy jest świadczeniem pracowniczym wynikającym ze stosunku pracy, polegającym na zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy.

Wymiar urlopu wypoczynkowego wyznaczają przepisy k.p. określające minimalne okresy urlopu lub przepisy branżowe albo regulacje zakładowego prawa pracy gwarantujące pracownikom korzystniejsze warunki w zakresie uprawnień urlopowych niż to ustalono w k.p.

Urlop wypoczynkowy jest płatnym zwolnieniem od pracy przysługującym pracownikowi w każdym roku kalendarzowym.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikowi ciągłość wypoczynku urlopowego. Jedynie na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części (art. 162 k.p.), istnieje ponadto możliwość odwołania pracownika z urlopu (art. 167 k.p.), przy czym może to nastąpić wyłącznie w razie zaistnienia szczególnych okoliczności nieprzewidzianych w chwili rozpoczynania urlopu.

Urlop wypoczynkowy jako uprawnienie podmiotowe

Treść zawarta w art. 152 § 2 k.p. wyraźnie ustanawia bezwzględny zakaz zrzeczenia się prawa do urlopu wypoczynkowego. Nin. regulacja wynika z powszechnej zasady nakazującej udzielenie urlopu w naturze, co z kolei wypływa z charakteru omawianego świadczenia pracowniczego mającego służyć okresowej systematycznej regeneracji sił pracownika. Wskutek tego wszelkie czynności prawne dokonywane przez pracownika w celu rezygnacji z urlopu wypoczynkowego lub przeniesienia prawa do urlopu na inną osobę – są z mocy prawa nieważne. Zrzeczenie się prawa do urlopu na mocy porozumienia stron również nie wywołuje żadnych prawnych konsekwencji.

Prawo do urlopu wypoczynkowego wiąże się z uprawnieniami do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Obecnie wypłata ekwiwalentu może nastąpić wyłącznie w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy . W tym kontekście należy podkreślić, iż nie istnieje prawna droga umożliwiająca zastąpienie prawa do urlopu – ekwiwalentem pieniężnym.

Uzyskanie prawa do urlopu wypoczynkowego

Prawo do pierwszego urlopu w życiu zawodowym

Pracownicy, którzy począwszy od dnia 01.01.2004 r. podejmują pracę po raz pierwszy w życiu zawodowym mają prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca zatrudnienia.

Omawiana regulacja zawarta w art. 153 § 1 k.p. jest rozwiązaniem całkowicie odbiegającym od dotychczas stosowanych przepisów, które gwarantowały pracownikowi zatrudnionemu po raz pierwszy nabycie prawa do urlopu dopiero po upływie 6 miesięcy pracy (tak stanowił art. 153 § 1 k.p. przed nowelizacją).

Należy jednak zauważyć, że poprzednio obowiązujące uregulowania będą mogły być przejściowo stosowane wobec niektórych pracowników.

Prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego

Zasady dotyczące nabywania prawa do kolejnego urlopu wypoczynkowego nie uległy zmianie w stosunku do poprzedniego stanu prawnego.

Wynika stąd, że pracownicy podejmujący pierwszą pracę począwszy od 01.01.2004 r. uzyskują prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego w dniu 01.01.2005 r. niezależnie od tego, czy pracowali przez cały rok, czy tylko przez jego część.

W przypadku podjęcia kolejnego zatrudnienia w trakcie roku kalendarzowego, pracownik uzyskuje prawo do kolejnego urlopu w pierwszym dniu zatrudnienia przypadającym w danym roku kalendarzowym.

Wymiar urlopu wypoczynkowego

Zmiany w obrębie podstawowych wymiarów urlopu wypoczynkowego wprowadzono w celu dostosowania kodeksowych unormowań do standardów prawa unijnego. Jak wynika z treści art. 7 ust. 1 Dyrektywy Rady 93/104/WE, państwa członkowskie zobowiązane są do zapewnienia każdemu pracownikowi corocznego, płatnego urlopu w wymiarze przynajmniej 4 tygodni (tj. 20 dni roboczych), zgodnie z warunkami ustalonymi w ustawodawstwie i/lub praktyce krajowej.

Podstawowe wymiary urlopu wypoczynkowego

Adaptacja na grunt prawa polskiego wymienionych regulacji prawa europejskiego przyniosła rezultat w postaci ustalenia dwu podstawowych wymiarów urlopu wypoczynkowego.

Powyższe okresy odpoczynku są okresami minimalnymi – pracodawca może ustalić korzystniejsze warunki nabywania urlopów nie wolno mu natomiast udzielić pracownikowi urlopu w wymiarze niższym od określonego w k.p.

Jednocześnie trzeba zaznaczyć, że pewne grupy zatrudnionych mają ustawowo zagwarantowane dłuższe urlopy – dotyczy to m.in. młodocianych, niepełnosprawnych, nauczycieli, wykładowców akademickich, a także niektórych urzędników państwowych wyższego szczebla.

Zasady wliczania do stażu pracy niektórych szczególnych okresów stanowiących kontynuację stosunku pracy przedstawiono w dalszej części nin. punktu.

Wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy

Przepisy urlopowe w zakresie dotyczącym pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy uwzględniają obecnie relację między czasem pracy obowiązującym danego pracownika a wymiarem przysługującego mu urlopu.

Przytoczona regulacja zrywa zatem z dotychczasową zasadą stanowiącą, że wymiar czasu pracy pracownika niepełnoetatowego pozostaje bez wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego.

Posługując się przykładem, pracownikowi zatrudnionemu w wymiarze:

• 1/4 etatu   –   przysługuje odpowiednio 5 lub 7 dni urlopu,

• 1/2 etatu   –   przysługuje odpowiednio 10 lub 13 dni urlopu,

• 2/3 etatu   –   przysługuje odpowiednio 14 lub 18 dni urlopu.

Zmiana zasad dotyczących ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego należnego pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy nie oznacza jednak, że taki pracownik obecnie ma prawo do krótszego okresu odpoczynku niż w roku 2003. Przepisy art. 154 § 2 k.p. należy bowiem rozpatrywać w kontekście art. 1542 k.p., który wprowadza metodę udzielania urlopu w wymiarze godzinowym, przy założeniu, iż 1 dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy.

Maksymalny kodeksowy wymiar urlopu wypoczynkowego

Stosownie do art. 154 § 3 k.p. wymiar urlopu w danym roku kalendarzowym, ustalony dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy lub dla pracownika niepełnoetatowego nie może przekroczyć podstawowego wymiaru urlopu wypoczynkowego (odpowiednio: 20 i 26 dni).

Określenie maksymalnego rocznego limitu dni urlopu wynika z faktu, iż w niektórych okolicznościach indywidualny wymiar urlopu danego pracownika mógłby przekroczyć podstawowe kodeksowe normy (np. wskutek stosowania zasady zaokrąglania niepełnych dni urlopu w górę do pełnego dnia).

Szczególne uprawnienia urlopowe pracownika młodocianego

W stosunku do pracowników młodocianych stosuje się w zakresie uprawnień urlopowych odrębne uregulowania.

Młodociany nabywa prawo do pierwszego urlopu z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy – w wymiarze 12 dni roboczych.

Prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych młodociany uzyskuje z upływem roku pracy (pierwszy urlop młodocianego należny po 6 miesiącach pracy nie podlega wliczeniu do 26-dniowego urlopu przysługującego po rocznym okresie zatrudnienia).

Obecnie istnieje również możliwość udzielenia pracownikowi młodocianemu urlopu zaliczkowego – dotyczy to tych osób, które jeszcze nie uzyskały prawa do pierwszego urlopu lub prawa do urlopu w wymiarze 26 dni (po roku pracy).

Udzielenie zaliczkowego urlopu może nastąpić, jeżeli młodociany zgłosi pracodawcy wniosek w tej sprawie. Należy wyraźnie podkreślić, że pracodawca nie ma obowiązku udzielenia urlopu, o którym mowa.

Obowiązkiem pracodawcy jest natomiast udzielenie młodocianemu będącemu uczniem szkoły dla pracujących urlopu bezpłatnego przypadającego w okresie ferii szkolnych – w wymiarze nieprzekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy. Urlop bezpłatny udzielany jest na podstawie wniosku młodocianego.

Okresy, od których zależy prawo do urlopu wypoczynkowego oraz wymiar tego urlopu

Najogólniej rzecz ujmując uzyskanie prawa do urlopu wypoczynkowego w odpowiednim wymiarze zależy od okresu wykonywania pracy na podstawie stosunku pracy, inaczej mówiąc uprawnienia urlopowe uwarunkowane są „wypracowaniem” określonego stażu.

Zaliczenie do stażu pracy okresów poprzedniego zatrudnienia

Zgodnie z generalną zasadą, do stażu pracy od którego zależą uprawnienia urlopowe wlicza się zakończone okresy poprzedniego zatrudnienia. Przerwy dzielące poszczególne okresy zatrudnienia pozostają bez wpływu na zaliczenie danego okresu do stażu pracy. Przyczyny oraz tryb ustania stosunku pracy również nie mają znaczenia z punktu widzenia uwzględnienia okresów zatrudnienia w ogólnym stażu pracy.

Zaliczenie do stażu pracy okresów trwającego równolegle zatrudnienia

Aktualnie obowiązujące przepisy zawarte w art. 1541 § 2 k.p. umożliwiają zaliczenie do okresów zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego okresu trwającego stosunku pracy.

Wspomniana regulacja jest zatem szczególnym rozwiązaniem stosowanym do pracownika pozostającego równocześnie w dwóch lub więcej stosunkach pracy.

Okresy nauki wliczane do stażu pracy

Zgodnie z treścią art. 155 § 1 k.p., do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:

• zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż
  3 lata,
• średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
• średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równo-rzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
• średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
• szkoły policealnej – 6 lat,
• szkoły wyższej – 8 lat.

Wymienione powyżej okresy nauki nie podlegają sumowaniu, w wyniku czego do stażu pracy wlicza się okres nauki z tytułu ukończenia ostatniej szkoły.

Zaliczenie danego okresu nauki do stażu pracy wymaga odpowiedniego udokumentowania ukończenia szkoły określonego rodzaju. Zgodnie z przepisami prawa oświatowego, dowodem ukończenia szkoły ponadpodstawowej jest świadectwo lub dyplom, a w szczególnych przy-padkach duplikat dokumentu poświadczającego ukończenie szkoły.

Aktualnie obowiązującym aktem prawnym określającym warunki i tryb wydawania oraz wzory świadectw i dyplomów jest rozp. MEN z dnia 27.08.2019 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz.U. poz. 1700). W przypadku świadectw oraz dyplomów szkolnych uzyskanych za granicą stosuje się przepisy rozp. MEN z dnia 25.03.2015 r. w sprawie postępowania w celu uznania świadectwa lub innego dokumentu albo potwierdzenia wykształcenia lub uprawnień do kontynuacji nauki uzyskanych w zagranicznym systemie oświaty (Dz.U. poz. 447, ze zm.).

W zakresie dokumentowania faktu ukończenia studiów wyższych właściwym aktem prawnym jest ustawa z dnia 20.07.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2021 r. poz. 478, ze zm.). Zgodnie z art. 77 ust. 1 wymienionej ustawy absolwent studiów otrzymuje dyplom ukończenia studiów na określonym kierunku i profilu potwierdzający wykształcenie wyższe oraz tytuł zawodowy:

• licencjata, inżyniera albo równorzędny potwierdzający wykształcenie wyższe na tym samym poziomie – w przypadku studiów pierwszego stopnia,
• magistra, magistra inżyniera albo równorzędny potwierdzający wykształcenie wyższe na tym samym poziomie – w przypadku studiów drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich.

W odniesieniu do wykształcenia uzyskanego poza granicami RP również zastosowanie mają przepisy ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W myśl postanowień art. 327 ust. 1 tej ustawy dyplom ukończenia studiów za granicą może być uznany za równoważny odpowiedniemu polskiemu dyplomowi i tytułowi zawodowemu na podstawie umowy międzynarodowej określającej równoważność, a w przypadku jej braku – w drodze postępowania nostryfikacyjnego. Osoba, której dyplom został uznany za równoważny polskiemu dyplomowi i tytułowi, może się posługiwać odpowiednim polskim tytułem.

W razie zbiegu nauki z okresem zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym pracownik pobierał naukę, bądź okres nauki – zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.

Okresy pozostawania bez pracy

 

Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wlicza się:

• okres pozostawania bez pracy w związku ze skróceniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia do 1 miesiąca następującego z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników. Za okres pozostawania pracownika bez pracy wynikający ze skrócenia trzymiesięcznego wypowiedzenia pracownikowi przysługuje odszkodowanie – właśnie ten okres wlicza się do stażu pracy (art. 36¹ 2 k.p.),
• okres pozostawania bez pracy, za który pracownikowi przywróconemu do pracy przyznano wynagrodzenie. Jednocześnie okresu pozostawania bez pracy, za który wynagrodzenia nie przyznano, nie traktuje się jako przerwy w zatrudnieniu, skutkującej utratą uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia (art. 51 § 1 k.p.),
• okres pozostawania bez pracy, za który pracownikowi zasądzono odszkodowanie (art. 51 § 2 k.p.).

 

Okresy zaliczane na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia

Stosownie do zapisów art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1409, z późn. zm.), do stażu pracowniczego, od którego zależy wymiar urlopu wlicza się okresy:

• pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz stypendium przyznanych na podstawie art. 41 ust. 1, art. 53 ust. 6 i art. 53g ust. 1 wymienionej ustawy,
• pobierania świadczeń socjalnych przysługujących na urlopie górniczym, górniczych zasiłków socjalnych, uprawnienia do świadczenia górniczego lub pobierania stypendium na przekwalifikowanie, określonych w odrębnych przepisach

–   z tym że okresów, o których mowa, nie wlicza się do okresu zatrudnienia, uzależniającego nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego.

 

Okresy udzielonych pracownikowi urlopów bezpłatnych

Do stażu pracy uzależniającego wymiar urlopu wypoczynkowego wlicza się okresy urlopów bezpłatnych udzielonych pracownikowi:

• w celu wykonywania pracy – za pisemną zgodą pracownika – u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Okres takiego urlopu bezpłatnego wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u pracodawcy udzielającego pracownikowi urlopu (art. 174¹p.),
• w celu pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika. Okres, o którym mowa, wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze wówczas, gdy pracownik po upływie urlopu bezpłatnego – w terminie 7 dni od dnia rozwiązania stosunku pracy z wyboru – zgłosi swój powrót do pracy w macierzystym zakładzie pracy. Niedotrzymanie tego warunku powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika (art. 25 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 05.1991 r. o związkach zawodowych – Dz.U. z 2019 r. poz. 263),
• skierowanemu do pracy przy zwalczaniu epidemii – dotychczasowy pracodawca jest obowiązany udzielić urlopu bezpłatnego na czas określony w decyzji wydanej przez właściwego wojewodę lub ministra zdrowia. Decyzja o skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii stwarza obowiązek pracy przez okres do 3 miesięcy w podmiocie leczniczym lub w innej jednostce organizacyjnej wskazanych w decyzji. Okres urlopu bezpłatnego zalicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u tego pracodawcy (art. 47 ust. 8 ustawy z dnia 05.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, Dz.U. z 2020 r. poz. 1845, z późn. zm.)

 

Okresy pracy za granicą wliczane do wymiaru urlopu

 

Do okresu pracy w RP uzależniającego wymiar urlopu wlicza się:

• udokumentowane okresy zatrudnienia, przebyte za granicą u pracodawcy zagranicznego (art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Dz.U. z 2020 r. poz. 1409, z późn. zm.),
• okresy zatrudnienia obywateli polskich w byłej NRD i byłej Czechosłowackiej Republice Socjalistycznej na podstawie umów i porozumień międzynarodowych przypadające przed dniem 01.12.1991r.

Okresy zasadniczej oraz zawodowej służby wojskowej wliczane do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu

Do okresu zatrudnienia warunkującego wymiar urlopu zalicza się:

• okres czynnej służby wojskowej (art. 301 § 2 k.p. w związku z art. 120 ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej – Dz.U. z 2021 r. poz. 372),
• okres pełnienia czynnej zawodowej służby wojskowej. Wspomniany okres podlega wliczeniu do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Były żołnierz zawodowy, który podjął pracę w roku kalendarzowym, w którym nastąpiło jego zwolnienie z zawodowej służby wojskowej, nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w następnym roku kalendarzowym (art. 301 § 2 k.p. w związku z art. 121 ustawy z dnia 11.09.2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych – Dz.U. z 2020 r. poz. 860, z późn. zm.).

Wliczenie do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, okresów pełnienia służby w jednostkach mundurowych

Zgodnie z dyspozycją przewidzianą w art. 302 k.p. okresy służby w jednostkach mundurowych wlicza się do stażu pracy w zakresie i na zasadach określonych odrębnymi przepisami. Oznacza to zatem, że w odniesieniu do osób pełniących służbę w:

• Policji – stosuje się przepisy ustawy z dnia 06.04.1990 r. o Policji
  (Dz.U. z 2020 r. poz. 360, z późn. zm.),
• Służbie Więziennej – stosuje się przepisy ustawy z dnia 09.04.2010 r.
  o Służbie Więziennej (Dz.U. z 2020 r. poz. 848, z późn. zm.),
• Straży Granicznej – stosuje się regulacje ustawy z dnia 12.10.1990
  o Straży Granicznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 305, z późn. zm.),
• Państwowej Straży Pożarnej – stosuje się unormowania ustawy
  z dnia 24.08.1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1123, z późn. zm.).

Wliczenie do stażu pracy warunkującego wymiar urlopu okresu służby w UOP, ABW, AW, CBA, BOR, SOP, SKW  i SWW

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego wlicza się – w zakresie i na zasadach przewidzianych odrębnymi przepisami – okres służby w Urzędzie Ochrony Państwa (UOP), Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW), Agencji Wywiadu (AW), Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (CBA), Biurze Ochrony Rządu (BOR), Służbie Ochrony Państwa (SOP), Służbie Kontrwywiadu Wojskowego (SKW) i Służbie Wywiadu Wojskowego (SWW).

 

Wliczanie do stażu urlopowego okresów udziału weterana oraz weterana poszkodowanego w działaniach poza granicami państwa

Obowiązujące obecnie przepisy ustawy z dnia 19.08.2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa (Dz.U. z 2020 r. poz. 2055), nadają m.in. szczególne uprawnienia pracownicze weteranom oraz weteranom poszkodowanym (definicję tych pojęć zawarto w art. 2 i 3 wymienionej ustawy).

Zgodnie z art. 34 powołanej ustawy – okresy udziału weterana oraz weterana poszkodowanego w działaniach poza granicami państwa wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze (w tym także uprawnienia w zakresie urlopu wypoczynkowego). Status weterana oraz weterana poszkodowanego przyznaje, na wniosek żołnierza, funkcjonariusza lub funkcjonariusza ABW, odpowiednio: MON, minister właściwy ds. wewnętrznych oraz Szef ABW. Dokumentem potwierdzającym status weterana oraz weterana poszkodowanego jest legitymacja wydana przez jeden z wymienionych powyżej podmiotów.

 

Wliczenie do stażu pracy uzależniającego wymiar urlopu okresów pracy nakładczej oraz prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego

Do okresu zatrudnienia w ramach stosunku pracy – w zakresie uprawnień wynikających z tego stosunku – wlicza się:

• okres pracy nakładczej, w którym wykonawca uzyskiwał wynagrodzenie w wysokości co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia
  w tym okresie (§ 32 ust. 2 rozp. RM z dnia 31.12.1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą –Dz.U. z 1976 r. Nr 3, poz. 19, z późn. zm.),
• okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka pracownika (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20.07.1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do stażu pracy – Dz.U. Nr 54, poz. 310),
• przypadające przed dniem 01.01.1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście albo wraz ze współmałżonkiem (art. 1 ust. 1 pkt 2 cyt. wyżej ustawy),
• przypadające po dniu 31.12.1982 r. okresy pracy w indywidualnym
  gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych
  i członków ich rodzin (art. 1 ust. 1 pkt 3 cyt. wyżej ustawy).

Wymaga podkreślenia, że okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym wymienionych powyżej, nie wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego.

Inne okresy wliczane do stażu pracy uzależniającego wymiar urlopu wypoczynkowego

Na zasadach określonych w odrębnych przepisach, do okresu pracy warunkującego wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza się m.in.:

• okresy działalności kombatanckiej i działalności równorzędnej z kombatancką, a także okresy podlegania represjom wojennym oraz przypadającym po wojnie (art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 24.01.1991 o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego – Dz.U. z 2020 r. poz. 517, ze zm.),
• okresy wykonywania przez skazanego odpłatnej pracy w czasie kary pozbawienia wolności, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umów cywilnoprawnych. Okresów tej pracy nie wlicza się do stażu pracy, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego (art. 128 ustawy z dnia 06.06.1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, U. z 2021 r. poz. 53, ze zm.),
• maksymalnie 6-miesięczny okres pobierania świadczenia pieniężnego przez mianowanego urzędnika państwowego, z którym rozwiązano stosunek pracy wskutek likwidacji urzędu lub jego reorganizacji i nie ma możliwości przeniesienia urzędnika na inne stanowisko w tym samym urzędzie (art. 13¹ 3 ustawy z dnia 16.09.1982 r. o pracownikach urzędów państwowych – Dz.U. z 2020 r. poz. 537).

 

Należy podkreślić, że okres pobierania świadczenia pieniężnego, o którym mowa, wlicza się do stażu pracy na takich warunkach, na jakich zaliczane są okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, czyli zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1409, z późn. zm.). Więcej informacji na ten temat zamieszczono na str. 11–12 tego punktu.

Maciej Ofierski