Czy przejazd samochodem osobowym do miejsca zamieszkania pracowników udających się i powracających z delegacji, gdzie ich miejsce zamieszkania znajdują się w odległość kilku kilometrów od drogi głównej prowadzącej do miejscowości wskazanej w poleceniu służbowym, może być uznane zgodnie z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług za wykorzystywanie tego pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika?

 

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 5 czerwca 2014 r. (data wpływu 10 czerwca 2014 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania przejazdu samochodem osobowym do miejsca zamieszkania pracowników udających się i powracających z delegacji za wykorzystywanie tego pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 czerwca 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania przejazdu samochodem osobowym do miejsca zamieszkania pracowników udających się i powracających z delegacji za wykorzystywanie tego pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Od 1 kwietnia 2014 roku mocą ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, uregulowano przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług dotyczące zasad odliczania i rozliczania wydatków związanych z samochodami osobowymi o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym.

Wnioskodawca posiada w ewidencji środków trwałych trzy samochody osobowe o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony:

• które zgodnie z uchwałą Zarządu Spółki wykorzystywane są wyłącznie do działalności gospodarczej,
• dla których zgodnie z art. 86a ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług prowadzona jest szczegółowa ewidencja przebiegu pojazdu,
• dla których zgodnie z art. 86a ust. 12 ustawy z dnia 10 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług złożono do Urzędu Skarbowego informację VAT-26 o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej,
• używanie których uregulowano w obowiązującym w Spółce Regulaminie używania pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej.

Pracownicy Spółki wyjeżdżając w podróż służbową (delegacja) poza miejscowość, w której znajduje się ich miejsce pracy będą korzystać z ww. samochodów osobowych.

Zgodnie z wprowadzonym Regulaminem używania pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej, pracownicy wyjeżdżający w delegację będą zobowiązani do złożenia zamówienia na przydział samochodu osobowego zawierającego datę i godzinę wyjazdu oraz przyjazdu, cel wyjazdu oraz opis trasy. Przydziału samochodu dokonuje Kierownik Wydziału Transportu. Powierzenie i zwrot samochodu służbowego następuje na podstawie pisemnego protokołu zdawczo-odbiorczego. Pracownicy wykorzystujący samochód osobowy w delegacji zobowiązani będą do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu zgodnie z art. 86a ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W przypadku kiedy trasa podróży służbowej zgodnej z poleceniem wyjazdu służbowego będzie przebiegać przez miejscowości zamieszkania pracowników udających się w delegację, pracownik któremu przydzielono samochód służbowy, po zakończeniu pracy w dniu poprzedzającym wyjazd służbowy będzie zabierał samochód do miejsca swojego zamieszkania. Miejsca zamieszkania pracowników udających się w delegację mogą znajdować się w odległości kilku kilometrów od drogi głównej prowadzącej do miejscowości wskazanej w poleceniu służbowym. Następnego dnia rano pracownik z miejsca swojego zamieszkania udaje się do miejsca zamieszkania drugiego pracownika jadącego w tą samą delegację, i razem kontynuują podróż służbową do miejscowości wskazanej w poleceniu wyjazdu służbowego.

W drodze powrotnej pracownik kierujący pojazdem odwozi pracownika, z którym był w delegacji do jego miejsca zamieszkania, a następnie udaje się do swojego miejsca zamieszkania. Następnego dnia rano odprowadza samochód do Spółki, zwraca go na podstawie pisemnego protokołu zdawczo-odbiorczego przekazując jednocześnie ewidencję przebiegu pojazdu, dokumenty i kluczyki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, przejazd samochodem osobowym do miejsca zamieszkania pracowników udających się i powracających z delegacji, gdzie ich miejsce zamieszkania znajdują się w odległość kilku kilometrów od drogi głównej prowadzącej do miejscowości wskazanej w poleceniu służbowym, może być uznane zgodnie z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług za wykorzystywanie tego pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika?

Stanowisko Wnioskodawcy.

Aby wyjazd pracowników uznać za podróż służbową muszą być spełnione łącznie trzy warunki:

musi się odbyć poza miejscowością w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy
odbywa się na polecenie pracodawcy na podstawie polecenia wyjazdu służbowego
odbywa się w celu wykonania określonego przez pracodawcę zadania służbowego mającego związek z działalnością prowadzoną przez pracodawcę.
Miejscowość rozpoczęcia i zakończenia podróży służbowej (delegacji) określa pracodawca. Paragraf 6 Rozporządzenia MPiPS z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce budżetowej z tytułu podróży służbowej (DU z 2013 r. poz. 167) umożliwia rozliczenie kosztów podróży służbowej od punktu zamieszkania lub miejscowości pracy. Decyduje o tym pracodawca.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Spółka będzie minimalizowała koszty w tym również koszt czasu pracy pracowników – miejsca zamieszkania pracowników znajdują się w pobliżu trasy przejazdu wskazanej w poleceniu wyjazdu służbowego w odległości kilku kilometrów. W przypadku gdyby pracownicy musieli w dniu delegacji przyjechać do Spółki po samochód, a następnie wrócić nim do Spółki w dniu jej zakończenia, pracodawca poniósłby dodatkowe koszty związane z dojazdem pracowników z miejsca zamieszkania do Spółki w dniu wyjazdu, oraz w dniu przyjazdu z delegacji.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie wystąpiły przesłanki, które byłyby sprzeczne z art. 86a ust. 4 pkt 1, a tym samym dojazd do miejsca zamieszkania, które znajduje się na trasie przejazdu wskazanym w poleceniu wyjazdu służbowego można uznać jako dojazd związany z działalnością gospodarczą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z ust. 2 pkt 1 lit. a) powołanego artykułu wynika, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powołanego przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ustawodawca stworzył zatem podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Od dnia 1 kwietnia 2014 r. mocą ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 312), zwanej dalej „ustawą nowelizującą”, wprowadzono nowe zasady odliczania podatku od wydatków dotyczących samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3.5 tony.

I tak, zgodnie z brzmieniem art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku:

• wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika;
• należnego z tytułu:
• świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca,
• dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest ich nabywca,
• wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
• należnego, w przypadku, o którym mowa w art. 33a;
• wynikającej z otrzymanego dokumentu celnego, deklaracji importowej w przypadku, o którym mowa w art. 33b, oraz z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34.

W ust. 2 powołanego artykułu postanowiono, że do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące:

• nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
• używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
• nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Stosownie natomiast do art. 86a ust. 3 ww. ustawy przepis ust. 1 nie ma zastosowania:

• w przypadku gdy pojazdy samochodowe są:
• wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub
• konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;
• do towarów montowanych w pojazdach samochodowych i do związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Zgodnie z art. 86a ust. 4 ustawy, pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:

• sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
• konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca posiada w ewidencji środków trwałych trzy samochody osobowe o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony:

• które zgodnie z uchwałą Zarządu Spółki wykorzystywane są wyłącznie do działalności gospodarczej,
• dla których zgodnie z art. 86a ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług prowadzona jest szczegółowa ewidencja przebiegu pojazdu,
• dla których zgodnie z art. 86a ust. 12 ustawy z dnia 10 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług złożono do Urzędu Skarbowego informację VAT-26 o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej,
• używanie których uregulowano w obowiązującym w Spółce Regulaminie używania pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej.

Pracownicy Spółki wyjeżdżając w podróż służbową (delegacja) poza miejscowość, w której znajduje się ich miejsce pracy będą korzystać z ww. samochodów osobowych.

Zgodnie z wprowadzonym Regulaminem używania pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej, pracownicy wyjeżdżający w delegację będą zobowiązani do złożenia zamówienia na przydział samochodu osobowego zawierającego datę i godzinę wyjazdu oraz przyjazdu, cel wyjazdu oraz opis trasy. Przydziału samochodu dokonuje Kierownik Wydziału Transportu. Powierzenie i zwrot samochodu służbowego następuje na podstawie pisemnego protokołu zdawczo-odbiorczego. Pracownicy wykorzystujący samochód osobowy w delegacji zobowiązani będą do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu zgodnie z art. 86a ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W przypadku kiedy trasa podróży służbowej zgodnej z poleceniem wyjazdu służbowego będzie przebiegać przez miejscowości zamieszkania pracowników udających się w delegację, pracownik któremu przydzielono samochód służbowy, po zakończeniu pracy w dniu poprzedzającym wyjazd służbowy będzie zabierał samochód do miejsca swojego zamieszkania. Miejsca zamieszkania pracowników udających się w delegację mogą znajdować się w odległości kilku kilometrów od drogi głównej prowadzącej do miejscowości wskazanej w poleceniu służbowym. Następnego dnia rano pracownik z miejsca swojego zamieszkania udaje się do miejsca zamieszkania drugiego pracownika jadącego w tą samą delegację, i razem kontynuują podróż służbowa do miejscowości wskazanej w poleceniu wyjazdu służbowego.

W drodze powrotnej pracownik kierujący pojazdem odwozi pracownika, z którym był w delegacji do jego miejsca zamieszkania, a następnie udaje się do swojego miejsca zamieszkania. Następnego dnia rano odprowadza samochód do Spółki, zwraca go na podstawie pisemnego protokołu zdawczo-odbiorczego przekazując jednocześnie ewidencję przebiegu pojazdu, dokumenty i kluczyki.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi czy w przejazd samochodem osobowym do miejsca zamieszkania pracowników udających się i powracających z delegacji, gdzie ich miejsce zamieszkania znajdują się w odległość kilku kilometrów od drogi głównej prowadzącej do miejscowości wskazanej w poleceniu służbowym, może być uznane zgodnie z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług za wykorzystywanie tego pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Kluczową rolę w rozstrzygnięciu kwestii zawartej w sformułowanym przez Wnioskodawcę pytaniu odgrywa przepis art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a w związku z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT. Z treści tych przepisów wynika, że podatnik ma możliwość odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego zawartego w fakturach dotyczących wydatków związanych z nabyciem pojazdów samochodowych oraz wydatków związanych z ich eksploatacją w sytuacji, gdy pojazdy te są wykorzystywane wyłącznie do celów prowadzenia działalności gospodarczej.

Dla celów pełnego odliczania VAT – fakt wykorzystywania ich wyłącznie do działalności musi być rozpatrywany w kategoriach obiektywnych. W celu dokonania pełnego odliczenia podatku VAT muszą zostać spełnione warunki, tj. sposób wykorzystania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza w ustalonych przez niego zasadach ich używania, wyklucza ich użycie do celów prywatnych oraz wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu.

Z treści przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że specyfika działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę powoduje, że pracownicy będą wyjeżdżać w podróż służbową (delegację) poza miejscowość, w której znajduje się ich miejsce pracy korzystając z samochodów służbowych w taki sposób, że samochody będą parkowane w miejscu zamieszkania użytkownika (pracownika).

Z uwagi na powyższe Wnioskodawca zamierza wprowadzić regulamin używania pojazdów samochodowych przez użytkowników. Pracownicy wyjeżdżający w delegację będą zobowiązani do złożenia zamówienia na przydział samochodu osobowego zawierającego datę i godzinę wyjazdu oraz przyjazdu, cel wyjazdu oraz opis trasy. Powierzenie i zwrot samochodu służbowego następuje na podstawie pisemnego protokołu zdawczo-odbiorczego. Pracownicy wykorzystujący samochód osobowy w delegacji zobowiązani będą do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

W analizowanym przypadku opisane przez Wnioskodawcę procedury, nie wykluczają jednak użycia samochodów do celów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. W analizowanej sprawie bowiem, gdy pracodawca udostępnia pracownikom samochody służbowe, z przeznaczeniem na dojazdy z pracy do miejsca zamieszkania, to tym samym zaspakaja w pierwszym rzędzie potrzeby prywatne pracownika, gdyż to pracownik bez względu na odległość od miejsca pracy, ma zadbać o to w jaki sposób „dostanie się” na ustaloną z pracodawcą godzinę. Pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia pracownikowi transportu z pracy i do pracy. Jeżeli jednak dobrowolnie ułatwia dotarcie z miejsca pracy do miejsca zamieszkania, poprzez przekazanie samochodu służbowego do wykorzystania w tym celu, niewątpliwie mamy wówczas do czynienia ze świadczeniem na rzecz pracownika. Ponieważ określenie sposobu, w jaki pracownik stawia się do pracy nie należy do sfery zainteresowań i obowiązków pracodawcy (jest to prywatna sprawa pracownika), to przekazanie samochodu na ten cel zaspokaja osobiste potrzeby pracownika.

W ocenie tut. organu udostępnienie samochodu służbowego w celu dojazdu do/z pracy w celu m.in. zminimalizowania kosztów czasu pracy pracowników, a także przejazd pomiędzy miejscem pracy, a miejscem zamieszkania lub miejscem zamieszkania a miejscem, w które pracownik jest delegowany – przede wszystkim jest udogodnieniem dla pracownika, który nie musi we własnym zakresie organizować sobie środka transportu do/z pracy.

Należy zatem stwierdzić, że dojazd z pracy do miejsca zamieszkania pracownika lub odbycie podróży służbowej z/do miejsca zamieszkania nie ma związku z działalnością gospodarczą pracodawcy. Zapewnienie ułatwienia w tym zakresie ze strony pracodawcy realizuje cel prywatny (niewynikający ze stosunku pracy) pracownika, nie zaś gospodarczy pracodawcy.

W konsekwencji, z uwagi na powołane wyżej regulacje prawne oraz opis sprawy należy stwierdzić, że sytuację, gdy Wnioskodawca dobrowolnie ułatwia dotarcie z miejsca pracy do miejsca zamieszkania lub odbycie podróży służbowej do miejsca zamieszkania poprzez przekazanie samochodu służbowego do wykorzystania w tym celu, trzeba uznać za wykorzystywanie tego pojazdu samochodowego do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem w przedmiotowej sprawie z uwagi na przedstawiony sposób wykorzystywania samochodu osobowego, wykluczonym jest przyjęcie, że samochód ten wykorzystywany jest wyłącznie do celów prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisu art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a w związku z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby w Katowicach z 9 września 2014 r., sygn. IBPP2/443-566/14/WN